Sesler Konu Anlatımı

Sesler, Ünlü ve Ünsüz Sesler, Ünlü Uyumları

Ünlüler ses yolunda bir engele uğramadan çıkan seslerdir. Türkçede 8 ünlü vardır.

Türkçede bir sözcükte ilk hecede ünlü kalınsa sonraki hecelerin ünlüsü de kalın, ilk hecedeki ünlü inceyse sonraki ünlüler de ince olur

araba, temiz, simitci, ipek, kaldırım... (Büyük ünlü uyumuna uyar.)

karne, kamber, kalorifer, sahne, opera... (Büyük ünlü uyumuna uymaz.)

Ünlülerin düzlük-yuvarlaklık, darlık-genişlik uyumudur. iki kural vardır.

1) Düz (a, e, ı, i) ünlülerinden sonra yine düz ünlüler gelir.

2) Yuvarlak (o, ö, u, ü) ünlülerden sonra ya düz-geniş ünlüler (a, e) ya da dar-yuvarlak ünlüler (u, ü) gelir

göz-lem (yuvarlak, düz-geniş)(Uyar)

ke-sin-lik (düz, düz, düz) (Uyar)

ça- mur (düz, dar-yuvarlak) (Uymaz)

ka-vun (düz,, dar-yuvarlak) (Uymaz)

**Küçük ünlü uyumuna uymayan sözcükler genellikle Türkçe değildir.**