Sesler, Ünlü ve Ünsüz Sesler, Ünlü Uyumları

Büyük Ünlü Uyumu

Türkçede bir sözcükte ilk hecede ünlü kalınsa sonraki hecelerin ünlüsü de kalın, ilk hecedeki ünlü inceyse sonraki ünlüler de ince olur

​

araba, temiz, simitci, ipek, kaldırım... (Büyük ünlü uyumuna uyar.)

karne, kamber, kalorifer, sahne, opera... (Büyük ünlü uyumuna uymaz.)

​

Küçük Ünlü Uyumu

Ünlülerin düzlük-yuvarlaklık, darlık-genişlik uyumudur. iki kural vardır.

1) Düz (a, e, ı, i) ünlülerinden sonra yine düz ünlüler gelir.

2) Yuvarlak (o, ö, u, ü) ünlülerden sonra ya düz-geniş ünlüler (a, e) ya da dar-yuvarlak ünlüler (u, ü) gelir

​

göz-lem (yuvarlak, düz-geniş)(Uyar)

ke-sin-lik (düz, düz, düz) (Uyar)

ça- mur (düz, dar-yuvarlak) (Uymaz)

ka-vun (düz,, dar-yuvarlak) (Uymaz)

​

**Küçük ünlü uyumuna uymayan sözcükler genellikle Türkçe değildir.**

​

Ünsüz Sesler